Τα ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην ευρύτερη περιοχή συνέβαλαν στη διαμόρφωση της ταυτότητα μας. Για τον χαρακτήρα της πολιτισμικής μας ταυτότητας καθοριστικό ρόλο έπαιξαν οι συμπατριώτες δάσκαλοι μας. Τις ηθικές αξίες, την κοινωνική συμπεριφορά, το πολιτιστικό επίπεδο, γιατί όχι και τη λαϊκή σοφία τα οφείλουμε στους ακούραστους Δασκάλους μας που σε συνθήκες τρομερά δύσκολες στάλαξαν την γνώση τους μέσα μας.

Τιμούμε, τους συμπατριώτες Δασκάλους μας, Χατζηδανιήλ Γεώργιο (Διευθυντή του Σχολείου), Σκεπάρνη Γεώργιο, Κουντουρά Ιωάννη (Διευθυντή του Σχολείου), Παπαχρήστο Νέστωρα, για την πολύ μεγάλη προσφορά τους. Τους Καραβασίλη Βασίλειο (πνίγηκε στην Χειμάρα), Δαβιλούδη Ευάγγελο του Δαβίδ (Μακεδονομάχο). Τους Δασκάλους της νεότερης γενιάς, Μπακάλη Αλέξανδρο, Μπακάλη Μαρία και τον τελευταό Διευθυντή του Σχολείου μας, Μεσαρετζίδη Θεοφύλακτο. Σε όλους όσους μας δίδαξαν και μετέδωσαν τις γνώσεις τους.

Αναγνώριση στον Δάκο Οδυσσέα για την προσπάθεια που κατέβαλε μαζί με την Διοίκηση του Συνδέσμου Βερτισκιωτών στο να περισωθεί το κτίριο του Δημοτικού μας Σχολείου και στην συνέχεια να αποκατασταθεί μετά το σεισμό του 1978.

Το ερώτημα που μέχρι σήμερα δεν απαντήθηκε είναι : πότε πρώτο-λειτούργησε Δημοτικό Σχολείο στην Μπέροβα; Οι αφηγήσεις λένε, ότι λειτουργίες Δημοτικού Σχολείου είχαμε πριν το 1900. Οι γραπτές πηγές που διαθέτουμε ενίσχυσαν τον ισχυρισμό των αφηγήσεων κεντρίζοντας το ενδιαφέρον για περαιτέρω έρευνα.

Από το 1900 και μετά διαθέτουμε γραπτά στοιχεία και τα αναφέρουμε :

1. Στις 20 – 9 – 1901 η Κοινότητα Μπερόβης κάνει παράκληση για την οικοδόμηση νηπιαγωγείου. Για το σκοπό αυτό, διόρισε αντιπρόσωπο τον Αστέριο Δημητρίου, στον οποίο μπορούν να δίνουν την ενίσχυση τους για την εκπλήρωση του σκοπού. Μετά από 2 χρόνια και επειδή δεν τελείωσε το Σχολείο στέλνουν τον παπά Νικόλα και τον Παναγιώτη Χ”Δημητρίου στην Μητρόπολη Θεσσαλονίκης και στο Άγιο Όρος για να ζητήσουν ενίσχυση για την αποπεράτωση του Σχολείου.
2. Το 1905 ιδρύεται στην Μπέροβα Αδελφότητα“Η ΕΛΠΙΣ”. Σκοπός της Αδελφότητας η βελτίωση και Προαγωγή της Ελληνικής Ορθοδόξου Εκπαίδευσης.
3. Επίσης στον Τόμο Β, Πολεμικές Αναμνήσεις 1912 – 1913 του αντιστράτηγου Ι.Σ. Αλεξάκη ο οποίος υπηρέτησε ως υπολοχαγός στο χωριό μας στην σελίδα 792 διαβάζουμε “Μετά την εδώ άφιξή μας διεκόπησαν τα μαθήματα του Δημοτικού Σχολείου της Μπερόβης, διότι το οίκημα του, μεταβλήθηκε εις νοσηλευτήριο υπό του χειρουργείου της Μεραρχίας μας (6ης Μεραρχίας). Το δε καφενείο του χωριού χρησιμοποιήθηκε ως εντευκτήριο δια τους αξιωματικούς”.
4. Ο Δάσκαλος μας Χατζηδανιήλ Γεώργιος διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Βερτίσκου σε μια έκθεση του προς το υποθηκοφυλακείο Λαγκαδά για την καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων του Δημοτικού σχολείου γράφει :
   1. Εν οίκημα διώροφο τοποθεσία Καρβασαρά (καφενείο) ανεγερθέν το 1915 από το εκκλησιαστικό ταμείο αξίας 75.000 δρχ.

Εν διδακτήριο τριτάξιο ανεγερθέν το έτος 1918 δαπάνες του εκκλησιαστικού ταμείου αξία 80.000 δρχ (σχολείο Γρουνάρινας). Σήμερα εκεί είναι χτισμένο το Πολιτιστικό μας Κέντρο.

Εν διδακτήριο εξατάξιο ημιτελές ανεγερθέν το έτος 1931 δαπάνες του Σχολικού Ταμείου και αρωγής του Κράτους 700.000 δρχ προσθέτουμε την μεγάλη συμμετοχή Βερτισκιωτών σε εθελοντική εργασία.

Λιβάδια, Χωράφια………

Άρα οι γραπτές πηγές δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία, ότι το 1900 λειτουργούσε Δημοτικό Σχολείο στο Χωριό. Ένας από τους μαθητές εκείνης της περιόδου, ήταν και ο Κουντουράς Ιωάννης, μετέπειτα άξιος Δάσκαλός μας.

Ενώ ο Δάσκαλός μας Χ”Δανιήλ αναφέρει πως το 1915 ανεγέρθει το σχολείο, ο Αντιστράτηγος Ι.Σ. Αλεξάκης γράφει ότι το 1913 λειτουργούσε Δημοτικό Σχολείο. Ήταν το οίκημα στον Καρβασαρά, διώροφο το οποίο με την υποχώρηση του Ελληνικού Στρατού το 1913 το έκαψε ο Βουλγαρικός Στρατός. Ξαναχτίστηκε με χρήματα του Εκκλησιαστικού Ταμείου το 1915 και λειτούργησε ως το 1918 ως Δημοτικό Σχολείο.

• Από το 1918 μέχρι το 1935 το Δημοτικό Σχολείο λειτούργησε στο Τριτάξιο διδακτήριο στης Γρουνάρινας.
• Από το 1935 έως το 1942 λειτουργεί το εξατάξιο Δημοτικό (σημερινό σχολείο) το ποίο και έκαψαν οι συνεργάτες των Γερμανών το Σεπτέμβριος του 1944. Οι μαθητές του τότε ήταν 226.
• Από το 1942 μέχρι το 1947 λειτούργησε το Σχολείο στο σπίτι της Διαμαντίδινας και στον γυναικωνίτη της Εκκλησίας μας.
• Το 1947 (3 Φεβρουαρίου) ανήμερα της γιορτής της Υπαπαντής αντάρτες χτυπούν τον αστυνομικό σταθμό του χωριού μας που δρεύει στο σπίτι του Φωτιάδη (Πλατεία του Χωριού). Την επομένη σταματούν τα μαθήματα, το Σχολείο κλείνει. Ο Εμφύλιος Άρχισε.
• Από 1950 έως το 1952 το σχολείο επαναλειτουργεί στο σπίτι της Διαμαντίδινας. Οι μαθητές ήταν 160.
• Το 1951 αρχίζουν οι εργασίες αποπεράτωσης του πυρπολημένου Δημοτικού μας Σχολείου. Η συμμετοχή των Βερτισκιωτών στην αποπεράτωση του Σχολείου είναι καθοριστική. Δούλεψαν με προσωπική εργασία 280 άτομα, 3 ημέρες ο καθένας (γραπτά στοιχεία)
• Το 1952 επαναλειτουργεί το Σχολείο με διευθυντή τον Κουντουρά.
• Το 1973 κλείνει το Σχολείο. Οι μαθητές ήταν 22.
• Το 1979 ο Σύνδεσμος Βερτισκιωτών με αίτηση του, ζητάει από την Σχολική Επιτροπή Νικόπολης (εκεί μεταφέρθηκε το σχολικό αρχείο) να του επιτραπεί η συντήρηση του κτιρίου και να παραχωρηθεί μια αίθουσα για να στεγαστεί το Λαογραφικό μας υλικό. Η αίτηση εγκρίνετε από την Νομαρχία Θεσσαλονίκης, ο δε Σύνδεσμος ανταποκρίνεται στις δεσμεύσεις του.
• Το 1983 το Κοινοτικό μας Συμβούλιο με την αριθμό 11/1983 ομόφωνη απόφαση του, ζητά από την Νομαρχία να παραχωρηθούν οι εγκαταστάσεις του Σχολείου για να δημιουργηθεί και να λειτούργησαν Κατασκήνωση. Η απόφαση εγκρίθηκε. Το Κοινοτικό Συμβούλιο αποτελούνταν από τους Αδάμ Δράγα (πρόεδρο), Απόστολος Παπαβασιλείου (Αντιπρόεδρο), Αθανάσιος Βλάχος, Γεώργιος Δράγας, Αλέκος Καλαϊτζής, Πέτρος Κυριακού, Παναγιώτης Λουκάς, κοινοτικούς Συμβούλους.
• Το Κοινοτικό Συμβούλιο με την απόφαση του στις 18 – 5 – 1992 ζητά από το Υπουργείο Παιδείας να λειτουργήσει Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.) στους χώρους τις Κατασκήνωσης. Η αίτηση μας ήταν η πρώτη πανελλαδικά που υποβλήθηκε προς το Υπουργείο. Αφού πέρασε από χίλια κύματα και απρόσμενες σκοπιμότητες υπογράφηκε η σύμβαση για λειτουργία Κέντρου Περιφερειακού Τύπου. Η λειτουργία του Κέντρου συνεχίζετε ως σήμερα. Οι δραστηριότητες της κατασκήνωσης και του Κ.Π.Ε. Δεν είναι δυνατό να παρουσιαστούν στο σύνολο τους, λόγω περιορισμένου χώρου.

Σημειώνουμε αυτά που έχουν σχέση με την Εκπαίδευση στην Κατασκήνωση :

• Επιμορφωτικά Σεμινάρια – Ενισχυτική διδασκαλία – Αγγλόφωνα Τμήματα
• Ενισχυτική διδασκαλία (σύμβαση κατασκήνωσης με Α.Π.Θ.)
• Αγγλόφωνα τμήματα με σοβαρή επιτυχία
• Διεθνή Μουσικά Σεμινάρια (Πανελλαδικής Εμβέλειας)
• Καλλιτεχνικές συναντήσεις. Έκθεση δάσους. Χωριό της Τέχνης (Art Village)
• Αποστολές Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες
• Αποστολές Προσκόπων
• Αθλητικές αποστολές

Η λειτουργία του Σχολείου είχε μια πορεία μέσα σε πολύ δύσκολες ιστορικές περιόδους, παρ’ όλα αυτά συνέβαλε αποφασιστικά στην εξέλιξη και ανάπτυξη του Χωριού μας.

Τους Τιμούμε όλους, Δασκάλους, Εκκλησιαστικό Ταμείο, Σχολικές Επιτροπές, Τους Παππούδες και τους Πατεράδες μας που σωστά αξιολόγησαν το αγαθό της Δημόσιας Εκπαίδευσης δημιουργώντας υποδομές, παρέχοντας μας γνώσεις, φως, πολιτισμό.

Σήμερα εμείς τι κάνουμε; 

Τι θ’ αφήσουμε στους επόμενους;